Điện mặt trời mái nhà có nhiều vướng mắc

Gần đây EVN đã có văn bản đề nghị Bộ công thương xử lý một số vướng mắc. Cụ thể là vướng mắt về việc phân biệt hệ thống áp mái và hệ thống mặt đất nối lưới. Tuy nhiên đó chỉ là một trong nhiều vướng mắc về điện mặt trời. Đến ngày 10/08/2020, EVN tiếp tục có văn bản đề nghị Bộ Công thương giải quyết vướng mắc còn lại.

Các vướng mắc cụ thể được nêu trong văn bản này như sau:

1. Phân biệt dự án điện mặt trời mái nhà (ĐMTMN), điện mặt trời (ĐMT) nối lưới:

Vướng mắt lớn là định nghĩa về công trình xây dựng và cơ sở để xác định loại hình ĐNLMT. Các công trinh xây dựng dân dụng, nhà xưởng thì áp dụng theo quyết định 13/2020/QĐ-TTg. Nhiều dự án có công suất dưới 1MW theo mô hình trang trại nông nghiệp vẫn chưa có hướng dẫn.

Việc xác định dự án áp mái gặp khó khăn do loại hình áp mái đa dạng về hình thức. Từ hình thức tấm mái cho đến cách lợp mái cũng khá đa dạng. Trong khi các quy định để xác định điều đó là chưa rõ ràng cụ thể. Nhiều dự án theo mô hình trang trại chỉ có mục đích là nhận ưu đãi từ giá điện.

2. Một số quy định

Do các hướng dẫn chưa rõ, EVN rất khó khăn trong việc xác định để áp dụng đúng giá:

1. Một cụm dự án trên 1MW gồm nhiều dự án nhỏ hợp lại có cùng 1 chủ đầu tư. Vậy có được xem là ĐMTMN để ký hợp đồng mua bán điện. Có cần giấy phép hoạt động điện lực không?

2. Một chủ đầu tư mua lại cụm hệ thống ĐMTMN nằm liền kề nhau trên cùng mảnh đất. Có tổng công suất trên 01 MW. Vậy sau khi chuyển nhượng, chủ đầu tư có phải bổ sung Giấy phép hoạt động điện lực không?

3. Tận dụng khuôn viên trong các nhà máy điện để đầu tư áp mái với công tơ riêng. Trường hợp này có được thực hiện mua bán điện riêng không?

4. Đây có thuộc danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện không. Có cần làm thủ tục bổ sung đăng ký ngành nghề kinh doanh theo quy định của pháp luật không?

Quy định của các địa phương khác nhau

5. Quy định của từng địa phương khác nhau gây lúng túng cho các Công ty điện lực khi thực hiện.

– Phòng Quản lý đô thị thuộc UBND Quận Tân Phú – TP. Hồ Chí Minh không cho phát triển ĐMTMN trên các công trình nhà ở riêng lẻ trong khi chờ Bộ Xây dựng, Sở Xây dựng TP. Hồ Chí Minh hướng dẫn, quy định về xây dựng và an toàn của hệ thống ĐMTMN.

Quản lý đô thị Quận Tân Phú. không cho phát triển ĐNLMT trên các công trình nhà ở riêng lẻ.

Sở xây dựng Hậu Giang yêu cầu có thẩm tra phê duyệt thiết kế các hệ thống ĐNLMT nhà xưởng.

Đak Nông, Khánh Hòa yêu cầu xin ý kiến BQL trước đấu nối hoặc ký hợp đồng mua bán điện.

Đak Nông yêu cầu EVN chỉ thỏa thuận với các hệ thống ĐMTMN khi đã có điểm đấu nối. Tại cụm có công trình thứ 2, phải có cột điện hiện hữu của công trình trước.

Vướng mắt về kỹ thuật

7. Vướng mắc về kỹ thuật:

– Thông tư 39/2015/TT-BCT và Thông tư 30/2019/TT-BCT chỉ quy định yêu cầu kỹ thuật đối với nhà máy điện mặt trời đấu nối lưới điện trung áp trở lên và hệ thống điện mặt trời đấu nối lưới điện hạ áp, chưa có quy định yêu cầu kỹ thuật đối với hệ thống ĐMTMN đấu nối lưới điện trung áp. Nếu các hệ thống ĐMTMN đấu nối lưới điện trung áp phải áp dụng yêu cầu kỹ thuật đối với nhà máy điện mặt trời đấu nối vào lưới điện trung áp trở lên theo các Thông tư nêu trên thì sẽ không khả thi và rất khó khăn cho chủ đầu tư.

– Tiêu chuẩn kỹ thuật về ĐMTMN: Hiện nay chưa có quy định của cơ quan quản lý nhà nước về tiêu chuẩn kỹ thuật đối với các vật tư thiết bị của hệ thống ĐMT để đảm bảo hiệu suất, chất lượng điện năng cũng như quy chuẩn về an toàn cho công trình xây dựng, phòng chống cháy nổ cho hệ thống ĐMTMN.

– Chưa có quy định cụ thể về lắp đặt thiết bị đóng cắt, thiết bị bảo vệ, nối đất, chống sét cho công trình, điều khoản giám sát, ngừng/giảm công suất phát của dự án ĐMTMN theo lệnh của chỉ huy điều độ trong trường hợp sự cố hoặc quá tải lưới điện.

2. Các kiến nghị từ EVN đối với Bộ Công Thương

Để thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo ở Việt Nam, nhất là đối với điện mặt trời mái nhà, EVN kiến nghị và đề xuất Bộ Công Thương một số nội dung sau:

Phân biệt rõ ràng

1. Xem xét, hướng dẫn các tiêu chí xác định cụ thể để phân biệt giữa hệ thống điện mặt trời mái nhà và hệ thống điện mặt trời nối lưới, tạo điều kiện thuận lợi trong việc xác định giá mua bán điện đối với các hệ thống điện mặt trời theo đúng Quyết định 13/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

2. Các hệ thống điện mặt trời công suất đến 01 MW, đấu nối vào cấp điện áp dưới 35 kV, có các tấm pin mặt trời lắp trên hệ thống khung giá đỡ (có mái hoặc không có mái), lắp đặt một phần trên mái nhà, một phần trên đất; các hệ thống điện mặt trời lắp trên mái nhà xưởng trong KCN vừa mua điện của EVN để sử dụng vừa bán điện lên lưới của EVN qua máy biến áp 110 kV được ghi nhận là ĐMTMN để khuyến khích tất cả các thành phần kinh tế tham gia đầu tư, phát triển ĐMTMN và EVN sẽ thực hiện ký hợp đồng, thanh toán tiền mua điện cho các chủ đầu tư theo Quyết định 13/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

3. Đối với mô hình trang trại nông nghiệp kết hợp điện mặt trời với công suất ≤ 01 MW thì được công nhận là ĐMTMN.

Đối với trang trại

4. Đối với các trường hợp trang trại nông nghiệp có lắp đặt điện mặt trời với tổng công suất > 01 MW, đề nghị Bộ Công Thương hướng dẫn thủ tục, trình tự thực hiện lắp đặt, thoả thuận đấu nối, nghiệm thu an toàn, phòng chống cháy nổ, bảo vệ môi trường …

5. Cho phép Tổng Công ty Điện lực/Công ty Điện lực chỉ thỏa thuận đấu nối và ký hợp đồng mua bán điện đối với các hệ thống ĐMTMN mà không gây quá tải trạm biến áp 110 kV khu vực.

6. Bổ sung quy định yêu cầu kỹ thuật đối với hệ thống ĐMTMN đấu nối lưới điện trung áp trong các Thông tư 39/2015/TT-BCT và Thông tư 30/2019/TT-BCT cho phù hợp với thực tế, đảm bảo khả thi cho các chủ đầu tư.

7. Chỉ đạo các Sở Công Thương thống nhất quy định, tạo điều kiện thuận lợi, khuyến khích các nhà đầu tư tham gia lắp đặt ĐMTMN.

Tóm lại

Các nhà đầu tư điện mặt trời mái nhà rất mong muốn các vướng mắc đã nêu cũng như một số đề xuất kiến nghị của EVN sớm được Bộ Công Thương giải quyết và hướng dẫn cụ thể, ngoài ra cũng phát huy tác dụng tăng cường nguồn điện trong giai đoạn sắp đến, phù hợp với chủ trương khuyến khích của Chính phủ phát triển năng lượng tái tạo.